He kaiako

“Ko te manu e kai ana i te miro, nōna te ngahere. Ko te manu e kai ana i te mātauranga, nōna te ao”

He ako tauutuutu, he whakatauira papai i te nanaotanga atu o ngā whakaaro hou, e waihangatia ai, e horahia ai ngā horopaki ako tūturu me ngā akoranga tuawhiti tonu

Ko tā te kaitātaki, he tū hei kaiako, hei kaiwhāngai i te mātauranga tino pai nei. Arā tōna arotahinga nui, ko te ārahi i runga te nanao atu i ngā whakaaro hou me te kauawhi i ngā tino mātauranga o te wā e pā ana ki te ako me te whakaako. Ko tētahi āhuatanga nui o tēnei tūranga, ko te tū hei kaiako, hei ākonga anō hoki. Arā, ka whakawhitihia tōna tūranga kaiako me tō te ākonga, e mārama ake ai ia ki ngā āhuatanga o te whakaako me te ako.

Arotahinga matua: te mana mokopuna

Whāinga: Kia mōhio te kura ki ngā tino mātauranga o te wā mō te wāhi ki te whakaako me te ako

Kawenga kaitātaki:

  • ko te tautoko, ko te āwhina i ngā hoamahi ki te kawe i ngā tikanga whaihua hei tautoko, hei whakawhānui ake i te ako a ngā ākonga – taha kura, taha ahurea, taha tinana
  • ko te whakahāngai i ngā kauneketanga i te ao hangarau, i ngā tikanga whakaako me ngā rauemi, hei tautoko i te ako a ngā ākonga
  • ko te rite tonu o te aroturuki me te aromatawai i ngā mahi e tutuki ana i ngā ākonga me ngā kaiako

Arotahinga matua: te mana wairua

Whāinga: Kia arahina ngā tikanga whakaako e tautoko ana i te hauora, i te haumaru me te oranga whānui o ngā ākonga, ngā kaimahi me ngā whānau

Kawenga kaitātaki:

  • ko te whakatū i tētahi taiao whakaako, taiao ako e whakaū ana i te hauora, te haumaru, te oranga hinengaro, te oranga tinana, te oranga wairua o ngā ākonga me ngā whānau o te kura
  • ko te mahi kia rongo tēnā me tēnā i te pārekareka, i te harakoa i roto i ōna wheako ako

Arotahinga matua: te mana tangata

Whāinga: Kia arahina ngā mahi whakaako me ngā mahi ako i runga i te whakaaro nui, i te kaingākau nui ki ngā taura tangata

Kawenga kaitātaki:

  • ko te tautoko i ngā kaiako kia pai ai tā rātou whakapakari ake i ō rātou pūkenga whakaako
  • ko te whakaaro nui, ko te uara i ngā whakapaunga kaha a ngā kaiako ki te hāpai i ngā tikanga tino papai i roto i te akomanga
  • ko te uara i te ‘whakawhitinga kaiako-ākonga’, e ako ngātahi ai te kaiako me te ākonga, tētahi i tētahi

Arotahinga matua: te mana reo

Whāinga: Kia arahina ngā mahi whakaako e āta whakamahia ai, e kaingākautia ai te reo Māori

Kawenga kaitātaki:

  • ko te akiaki, ko te whakapau kaha kia whakamahia te reo Māori hei rauemi whakaako, hei ara whakatupu whakaaro hou, ā, hei ara whakatutuki i ngā whāinga pāpori me ngā whāinga mātauranga
  • ko te āwhina i ngā kaiako ki te whakapakari ake i tō rātou matatau ki te reo Māori, kia taea ai e rātou te whakawhānui atu te reo Māori o ā rātou ākonga

Arotahinga matua: te mana tikanga

Whāinga: Kia arahina te kawenga o ngā tikanga i roto i ngā kaupapa o te akomanga me ērā a te kura whānui

Kawenga kaitātaki:

  • ko te whakatairanga i ngā tikanga Māori i roto i ngā kaupapa o te akomanga me ngā kawenga a te kura whānui

Arotahinga matua: te mana mātauranga

Whāinga: Kia kōkuhua atu te mātauranga Māori ki roto i ngā tikanga whakaako me ngā tikanga ako

Kawenga kaitātaki:

  • ko te whakahāngai i te mātauranga Māori ki te whānuitanga atu o ngā kaupapa whakaako me ngā kaupapa ako
  • ko te whakamahi i te mātauranga Māori, ngā tikanga, me te reo Māori i runga i te whakaaro hou, i te wairua auaha, hei tautoko i te ako me te kimi māramatanga a te ākonga

Arotahinga matua: te mana ā-kura

Whāinga: Kia arahina te kawenga o ngā kaupapa whakaako me ngā kaupapa ako papai i te akomanga, ā, kia āwhinatia te whai wāhi atu a ngā kaimahi ki ngā kaupapa whakapakari i a rātou, e whānui ake ai ō rātou mātauranga me ō rātou pūkenga

Kawenga kaitātaki:

  • ko te akiaki i ngā hoamahi kia kawe i ngā kaupapa ako me te ū ki ngā tikanga ahurea e rite ana
  • ko te paku rāwekeweke i ngā kaupapa ako kia hāngai ake ai ki ngā hiahia o ngā ākonga me ngā mea e pārekareka ana ki a rātou
  • ko te whakapau kaha kia puta ngā hua mātauranga pai i ngā kaupapa ako

Tell a colleague | Back to top